Una sala comola. D’espectators embelinats. D’endreçaires astroses. Un comedian remirador – e remiraire de <st1:personname w:st= »on » productid= »la gent. Lo Fogal »>la gent. Lo Fogal</st1:personname> Educatiu de Beçan, amb son Talhièr Setmanièr d’Occitan, creèt l’eveniment, aquel divendres 27 de genièr : CLAMENÇ lo gapaire jogava sas « RELUCADAS ». E per un ensag, n’es un bèl, e transformat !

Amb sas « Relucadas » Clamenç nos carrejèt plan luònh ! Figuratz-vos. Doas oras, o pauc se’n manca, que sonque l’occitan rajèt, que la compreneson dels mots naissiá del plaser del raconte. Los rires a nautor d’òme, aimables e clarvesents ; un tème assumit : l’actualitat, resquilhièra se n’es una. Per astre, Clamenç fa tanben lo patinaire, e pas degun lo sap. E lo sauta-en-banca nos serviguèt las figuras totas de son art, servant lo balanç meravilhós de la libertat e del respièch, sens jamai cabussar dins lo vulgar. Amb l’occitan, aquò’s plan l’amistat que sortiguèt reviscolada dels viatges prepausats per Clamenç.

De primas, dintram dapasset. Capejam dins l’espectacle coma se descobrís un continent mal conegut. Traca-traquèt, a l’agachon. Regassam, aurelham. Ganhat ! Tre las primièras dralhas, la riseta nos ven, los rires nos agantan. Nos passejam en occitan ; alara, m’as comprés, a la debuta, lo rodejatge es de respectar. Aquò rai ! Sèm lèu rassegurats. Avèm lo sentit d’apesar sus una tèrra costumièra e escafoirada dins la bartassanha de las memòrias. Ara, desbartassam – e nos enançam lo còr leugièr : tornam trobar las rasigas, lo pesòts se quilhan, vesèm las brancas e los fuèlhs que se desbadaulan, benadreches per envestir lo mond entièr. A pròva ? Lo vici-president d’Argentina es occitan : Bodon, que de familhas ne fan venir lo nom dins nòstres vilatges de plana, davalat de las montanhas vesinas.

E puèi tot s’abriva, seguissèm a tiracambas lo comentari radiofonic d’una escorreguda de galinum, que s’i reconeis sens las nomenar las « Primàrias » socialistas, « Galineta » « Galinassa » e autres « Galinàs » o « Galinòta ». Foguèt un compet epic ! E puèi, se ritz del « Rei Petit », aquel reinet qu’aimariá plan de servar la plaça a la cima de l’arbre, mas que capita pas-mai de mestrejar grand causa. Entrelusentas e finòtas son las alusions. Aquò’s plan çò que nos permetèt d’agantar los rires de tot, dins una bèla libertat consabenta.

Al cap de l’espectacle, un escambi grelhós liguèt public e comedian per de mercejaments recipròcs, e lo monde aguèron enveja d’esperlongar aquela serada de plaser : foguèron nombroses, bocin de Crostada e gòt de Rosat en man, a espremir son contentament. Los endreçaires reçaupèron de merçejaments estrambordats e sincers. Foguèron sos gasardons mai bèls.

E totes diguèron « al còp que ven ! »

VIST. L’avètz vist lo noveu espectacle de Clamenç ? Après « Agachs », « Fintadas e Relucadas » l’òme a la valisa seguís sa dralha, agusa son agach e sa lenga. E gratussa, gratussa lo monde ont aquò lo prusis.

Lei «fans » vòle dire leis afeccionats, leis apetegats, lei badabecs, i tornaràn trobar la bassa-cort, lo galinier costumier amb son rei-petit, sei galinas e sei galiàs. Son totjorn autant vius, cresta-quilhada e abestits… Rai !

Pasmens la tropa galinièra, aqueste còp, sortís un pauc de sa bassa cort per assistar o participar a la memorabla « Ereccion pestilenciala » comentada biais competicion esportiva per un jornalista mai qu’avisat. Fasètz fisança, lei retrachs dei candidats son fidelissimes !

Mai la vida politica es pas tot, i a tanben la vida de cada jorn per cadun de nosautrei, i a lei pichòts servicis dichs publics coma lo de la Pòsta, aisits d’utilisar quora òm vòu ben seguir lei consignas e mai vos faguèsson virar en redond e tornan a la casa primièra… e puèi leis aisinas ostalièras que nos facilitan l’anar dei jorns, coma lo respondeire telefonic, seis suspresas e sei possibilitats. Tot aquò l’artista l’a ben VIST, espepissat, espinchonat e… melhorat !

Valisa en mans, coma de costuma, se’n va puèi, per un grand viatge, dins lo transsiberian, de Moscó a Vladivostòc.

Plan-pissa e curiós coma una agassa profiecha de tot, de sei vesins de viatge, de sa ò sei lengas – del temps que fa petar la sieuna – e profiecha de nòstra atencion badarèla, ò de nòstra desatencion per nos faire resquilhar dins una absurditat bauja ont lo Clamenç en scèna rescontra pas que de Clamençs imaginaris.

Risèm totjorn, mai lo rire vira un pauc al jaune. S’entragacham l’uelh interogatiu e vueje, coma uelh de galina. De qué vòu nos dire lo galejaire ? Critica de l’Artista e de son narcissism fondamentau ? Absurditat d’un monde que vira en redond e s’agacha l’embonilh ? Convit a se laissar pas enganar ? Mai galeja ò pas ? O nos vòl faire galinejar ? Cadun se trobarà sa responsa ò tornarà veire VIST per lo rire, la lenga, la vida e aquel artist calorent e generós que nos fa gaug en aquela passa un pauc griseta.

Danielle JULIEN